کد مطلب:33759 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اعتقادات

علت خداوند چيست و چگونه به وجود آمده است؟

خداوند هميشه بوده و هميشه هم خواهد بود. به اصطلاح خدا موجودي ازلي و ابدي است. خدا از جايي نيامده، يعني علتي او را به وجود نياورده، بلكه او بي نياز از علت است و هستي او عين ذات او است، نه اين كه موجود ديگري به نام علت خدا را هستي دار كرده باشد. اصولاً چنين سؤالي در مورد خداوند صحيح نيست؛ زيرا فرض موجودي كه از چيزي يا از كسي يا در زماني به وجود آمده باشد، به اين معنا خواهد بود كه قبل از او هستي يا وجود و يا موجود ديگري بوده است. اگر چنين فرض كنيم، آن موجود، ديگر خداي خالق همه هستي نخواهد بود. نيز فرض اين كه خدا از كسي يا از جايي باشد، به اين معنا خواهد بود كه او نيازمند به آن كس و يا آن مكان خواهد بود، پس مانند ما و ديگر مخلوقات موجود نيازمند به آن كس و يا آن مكان خواهد بود، پس مانند ما و ديگر مخلوقات موجود نيازمند خواهد بود، نه خداي خالق همه هستي و بي نياز.

توضيح اين كه:

هر موجودي نيازمند به علت نيست، بلكه هر چيزي كه از خود هستي ندارد، اگر بخواهد موجود شود، نياز به علت پديد آورنده دارد. غير از خدا، تمام موجودات عالم هستي نياز به علت هستي بخش دارد. چون در ذات خود هستي ندارند و به اصطلاح ممكن الوجودند. موجودي كه در ذات خود هستي ندارد، هستي دار شدنش به دست موجود ديگري است كه از آن به علت نام مي برند. اگر علتش آن را به وجود نياورد، هرگز موجود نميشود. فرضاً اگر شما تنها علت روشن شدن ماشين را استارت زدن بدانيد، اگر استارت نزنيد. هرگز ماشين روشن نخواهد شد.

موجودي كه خودش هستي دار است، يعني هستي و بودن عين ذاتش است، و ذات او عين موجوديت و بودن است و به اصطلاح واجب الوجود است، يعني بودنش حتمي و ضروري است و امكان ندارد كه نباشد، چنين موجودي نياز به علت ندارد تا گفته شود از كجا آمده چون او هستي دار است. هستي ندار نيست تا در هستي دار شدنش نياز به علت داشته باشد.

به عبارت ديگر: هر چند ناقص براي برطرف كردن نقص خود نياز به علت دارد، ولي خدا از هر نظر كامل است و غني مطلق است. موجودي كه از هر نظر غني است و فقر درباره او تصور ندارد، محال است كه نياز به علت داشته باشد.(1)

چون ذات خدا، عين هستي است، امكان ندارد كه روزي نباشد. بنابراين خدا هميشه خواهد بود، زيرا معدوم بودن موجودي در برههاي از زمان، نشانه نيازمندي و ممكن الوجود بودن او است وچون واجب الوجود خود به خود وجود دارد و نيازمند به هيچ موجودي نيست، هميشه موجود خواهد بود.(2) براي روشن شدن مطلب به كتاب علل گرايش به ماديگري، اثر شهيد مطهري مراجعه فرماييد.

پي نوشتها:

1. مرتضي مطهري، شرح منظومه (مختصر) ج 2، ص 138 و 151.

2. محمد تقي مصباح يزدي، آموزش عقايد، ص 85.